สถานการณ์แบบนี้ ควรคิดบวกหรือคิดลบ?

ท่ามกลางสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนแบบนี้

เราควรจะมองโลกในแง่ดีและคิดว่าทุกอย่างจะดีขึ้น หรือควรมองโลกในแง่ร้ายเพื่อเตรียมหาทางป้องกัน?

ผมขอยกเอา “ความเข้าใจเบื้องต้นเรื่องจิตวิทยาเชิงบวก” มาชวนคุณคิดถึงประเด็นนี้ ดีกว่า

ผมได้ศึกษาเรื่อง “จิตวิทยาเชิงบวก” ในคอร์ส Mastering Positive Psychology สอนโดย Dr. Hugo Albert ซึ่งเป็นทั้งนักจิตวิทยา นักวิจัย และเจ้าของธุรกิจ

Dr. Hugo เล่าว่า

ตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 จิตวิทยา ก็เป็นวิชาที่พูดถึงในบทบาทของ “การเยียวยา”

จิตวิทยายุคนั้น จะมุ่งศึกษาว่า “มนุษย์มีความผิดพลาดอะไร?” 

พวกเขาจะได้ “ซ่อมแซม” ความผิดปกติของมนุษย์ได้

แต่จิตวิทยาเชิงบวก ซึ่งเป็นจิตวิทยายุคใหม่ กลับมีมุมมองที่ต่างออกไป

จิตวิทยาเชิงบวกจะโฟกัสไปที่ “อะไรคือสิ่งที่ดีของมนุษย์?”

พวกเขามุ่งเน้นที่การ “เสริมสร้าง” สิ่งที่ดีให้ดียิ่งขึ้น มองหาจุดแข็งมาขยาย

Dr Martin Seligman ซึ่งถือเป็น บิดาของจิตวิทยาเชิงบวก ได้กล่าวว่า

“จิตวิทยาเชิงบวก เป็นการศึกษาทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการทำงานที่ดีที่สุดของมนุษย์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาและส่งเสริมปัจจัยที่ทำให้บุคคลและชุมชนเจริญเติบโต”

บวกหรือลบ ดีกว่ากัน?

ทั้ง 2 ขั้วนี้ ดูจะมีความต่างและขัดแย้งกันอยู่พอสมควร

แต่พอผมได้ฟังบรรยายของ Dr. Hugo ผมก็ได้รับคำตอบของปัญหา 2 ประเด็น ที่คาใจว่า…

 

เราต้อง “กำจัดความคิดลบและคิดบวกอย่างเดียว” ใช่ไหม?

ผมจับใจความจาก Dr. Hugo ได้ว่า…

จิตวิทยาเชิงบวกยุคใหม่ ไม่ได้สอนให้คิดบวกแบบสุดโต่งโลกสวย และในขณะเดียวกันก็ไม่ได้บอกให้เรากำจัดความคิดลบทิ้งไปให้หมด หรือไม่ควรมีความคิดลบเกิดขึ้นเลย

แต่เขาสอนให้เรามองโลกตามความเป็นจริง เพื่อที่จะ “รับรู้” และหยิบเอาศักยภาพและสิ่งที่มีมา “รับมือ” กับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า

 

เราต้อง “เสริมแต่จุดแข็งและไม่มองจุดอ่อน” ใช่ไหม?

คล้าย ๆ กับเรื่องคิดบวกคิดลบ

แม้จิตวิทยาเชิงบวกจะบอกให้เราโฟกัสไปที่จุดแข็งและเสริมสร้างมันให้ดีขึ้น

แต่เขาก็ไม่ได้บอกว่าให้มองข้ามจุดอ่อนของตัวเองไปซะทีเดียว

เพราะการมองแต่จุดแข็งมากจนเกินไป ก็อาจทำให้เกิดความมั่นใจแบบผิดเพี้ยน และอาจก่อให้เกิดปัญหาในอนาคตต่อไปได้

 

จิตวิทยาเพื่อความเป็นอยู่ที่ดี

Dr. Hugo Albert บอกว่า เขาไม่อยากใช้คำว่าจิตวิทยาเชิงบวกด้วยซ้ำ เพราะจิตวิทยาคือจิตวิทยา ไม่ใช่ว่าเชิงบวกหรือเชิงลบ แบบไหนมันจะดีกว่ากัน

แต่เขาชอบคำว่า “จิตวิทยาเพื่อความเป็นอยู่ที่ดี” มากกว่า!

พอเป็นแบบนี้ผมคิดว่า “จิตวิทยาเชิงบวก” คือ

“ศาสตร์ของการมองโลกตามความเป็นจริง และมุ่งไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีมากยิ่งขึ้น”

แม้จะชื่อว่าจิตวิทยาเชิงบวก แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าบวกดีกว่าลบหรือแข็งดีกว่าอ่อน

ท้ายที่สุด การที่เราสามารถรับรู้และเข้าใจความคิดทั้ง 2 ด้าน ความสามารถทั้ง 2 ขั้ว

และมีความสามารถในการรับมือกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ผ่านสายตาที่มองโลกตามความเป็นจริงต่างหากที่สำคัญ

ควรคิดบวก หรือคิดลบ?

เมื่ออยู่ในสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนแบบนี้

สิ่งที่จะพาให้เราผ่านพ้นไป อาจไม่ใช่การมองในแง่ลบ หรือแม้แต่การมองในแง่บวก

แต่มันคือการกลับมามองโลกตามความเป็นจริง!

อะไรที่ดีที่เป็นจุดแข็ง ก็พัฒนาให้แข็งแกร่งมากยิ่งขึ้น ไม่หลงระเริงจนเกินไป

อะไรที่เป็นจุดอ่อนที่สำคัญ ๆ ก็ต้องวางแผนอุรูรั่ว โดยไม่วิตกกังวลจนเกินจริง

นี่ต่างหาก ที่จะทำให้เราเติบโต และมีคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดี

 

ติดตามผมผ่านช่องทางอื่นได้:
Facebook > Kitti Trirat
YouTube > Kitti Trirat
Podcast > Kitti Trirat

** หากต้องการรับแจ้งเตือนบทความใหม่ทาง email สามารถกรอกอีเมล์ในช่องลงทะเบียนด้านล่างสุดของบทความนี้นะครับ 

Resource:
https://www.pursuit-of-happiness.org/history-of-happiness/martin-seligman-psychology/
https://www.youtube.com/watch?v=1qJvS8v0TTI
Photo by Anthony Tran on Unsplash